Fish as a sufi symbol: fish in legends and fish metaphor in dervish lodge's poetry

Deniz imgesinin tasavvufta önemli bir yeri vardır. Sadece deniz değil denizle ilgili olan dalga, katre, gavvâs, bahrî, inci, mercan gibi unsurlar da menkıbelerde ve tekke şiirinde tasavvufi birer remiz olarak kullanılır. Tasavvufi kullanılan unsurlardan biri de balıktır. Tasavvufta vahdeti simgeler. Vahdet deryasına dalan salik ise denizdeki balığa benzetilir. Zira balık olmadan yaşayamaz; vahdet dalmadan hayat bulamaz. Balığın kıssa geçen canlı olması dinî-tasavvufi mesajlar vermek için araç kullanılmasına zemin hazırlamıştır. Çeşitli nasihatler hikmetler bazen balığın özellikleri üzerinden dile getirilir. Bu çalışmada metaforunun nasıl kullanıldığı ele alınmıştır. Çalışmamız giriş bölümü, iki ana bölüm sonuç bölümünden oluşmaktadır. Giriş bölümünde unsurların hangi şekilde hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde geçtiği üzerinde durulmuştur. Kur’an-ı Kerim’de bulunan bazı kıssalardan söz edilmiştir. Balıkla evliya menkıbeleri kaynaklardaki önemi ortaya konmuştur. İkinci işlenişi benzetme özellikler sıralanmıştır. Konuyla beyitler günümüz Türkçesine göre nesre çevrilmiş açıklanmıştır. Sonuç araştırmadan elde edilen faydalar belirtilmiştir.